Resultaten onafhankelijke evaluatie Reclamecode voor Alcoholhoudende dranken
Aan het eind van 2020 is de evaluatie van de Reclamecode voor Alcoholhoudende dranken gerealiseerd en onlangs gepubliceerd. Deze evaluatie was onderdeel van de afspraken binnen het Nationaal Preventieakkoord, tafel Problematisch Alcoholgebruik.
De evaluatie is in opdracht van zowel het ministerie van VWS als STIVA uitgevoerd, waarbij de coördinatie voor rekening kwam van ZonMW. De evaluatie zelf is uitgevoerd door Ecorys in samenwerking met Proof.
Zeven onderzoeksvragen zijn de kern van de evaluatie:
- Is tekst RvA volledig, actueel en doeltreffend?
- Wat is draagvlak voor RvA en in welke mate is de RvA werkbaar en uitvoerbaar?
- Governance
- Naleving en handhaving
- In hoeverre draagt de RvA eraan bij dat jongeren zo min mogelijk bereikt worden met alcoholmarketing?
- Aansluiting RvA bij EU Richtlijn 2018 audiovisuele mediadiensten
- Vergelijking van die aansluiting met aantal andere Europese landen
De eerste vier vragen – die dus betrekking hebben op de RvA zelf – worden in overwegende mate positief beantwoord. Zo concludeert Ecorys dat de RvA volledig, actueel en doeltreffend is. Ook is de governance goed geregeld in termen van vertegenwoordiging, bestuurbaarheid en onafhankelijkheid bij de behandeling van klachten. Daarnaast is ook de naleving op orde wanneer gekeken wordt naar het aantal ingediende klachten en de navolging van uitspraken door de Reclame Code Commissie.
Ten aanzien van de vijfde vraag wordt geconcludeerd dat de RvA bijdraagt aan de doelstelling van het Nationaal Preventieakkoord om jongeren zo min mogelijk te bereiken. Dit betekent niet dat minderjarigen helemaal niet worden bereikt en Ecorys geeft hiervoor een aantal verbetervoorstellen.
Ten aanzien van de zesde vraag geldt dat aansluiting van de RvA bij de genoemde EU Richtlijn nog niet volledig is. Aangetekend hierbij moet worden dat de vertaling van die Richtlijn deels zal moeten plaatsvinden in aanpassing van reikwijdte in wetgeving (Mediawet) en o.a. de overkoepelende Nederlandse Reclame Code. Relevante partijen als het Commissariaat voor de Media en de Stichting Reclame Code zijn hierover inmiddels in gesprek.
Het Evaluatierapport concludeert dus dat de Reclamecode voor Alcoholhoudende dranken qua formulering, draagvlak, governance en naleving goed functioneert. Ook op de andere vragen levert de RvA een bijdrage. Dat neemt niet weg dat er ruimte voor verbetering is. Ecorys heeft een aantal suggesties gedaan. Sommige van die suggesties hebben op gedetailleerd niveau betrekking op onderdelen van de RvA. STIVA heeft zich gecommitteerd om deze suggesties serieus in overweging te nemen. Een aantal van de verbetervoorstellen (bijvoorbeeld ten aanzien van influencers en sport) waren al in voorbereiding om aangepast te worden in de eerstvolgende update van de RvA. Een aantal andere suggesties zal STIVA verder gaan bekijken of – indien dat meer in de rede ligt – bespreken met andere betrokken partijen zoals het ministerie van OCW, de Stichting Reclame Code en/of het Commissariaat voor de Media.
Het volledige evaluatierapport is hier te lezen.