Alcohol en jongeren

Jongeren in Nederland zijn de afgelopen jaren op latere leeftijd gaan drinken en minder gaan drinken. STIVA heeft stevige ambities en wil alcoholgebruik onder minderjarigen nog verder terugdringen; NIX18 is niet voor niks, onder de 18 jaar zou helemaal geen alcohol gedronken moeten worden.

Ooit alcohol gedronken

Het aantal middelbare scholieren dat zegt ooit in hun leven alcohol gedronken te hebben daalde tussen 2003 en 2023 van 83,5% naar 39,6%. In 2003 bleek ruim 70% van de ondervraagde 12-jarigen al een eerste glas alcohol te hebben gedronken. In 2023 had ruim 21,7% van de 12-jarigen ooit gedronken; een spectaculaire daling. Ook het aantal 15- en 16-jarigen dat alcohol heeft gedronken daalt de laatste jaren fors. In 2011 had 83% van de 15-jarigen en 89% van de 16-jarigen alcohol gedronken, in 2023 was dat 53% en 63%.

Maandelijks alcoholgebruik

Sinds 2003 daalt het percentage van jongeren die de laatste maand hebben gedronken. De periode 2003 tot 2023 laat meer dan een halvering zien van het aantal jongeren dat de laatste maand gedronken heeft: van 55% naar 22%. Het aantal 15- en 16-jarigen dat de laatste maand alcohol heeft gedronken is van 2003 tot 2023 gedaald van 71% naar 35% voor 15-jarigen en van 74% naar 46% voor 16-jarigen.

Excessief drinken

Het percentage jongeren dat aan bingedrinken (meer dan 5 glazen bij een gelegenheid) doet is de afgelopen jaren spectaculair gedaald. Bij 12-jarigen bijvoorbeeld van 16,7% in 2003 naar 2,9% in 2023. Na een stijging in 2021, is er gelukkig weer een daling ingezet. Ook 15- en 16-jarigen doen de laatste tien jaar fors minder aan bingedrinken; in 2003 bedroeg het aantal 15-jarigen dat aan bingedrinken had gedaan de afgelopen 4 weken 49%, in 2023 24%. Voor 16-jarigen is ook een dalende lijn te zien van 56% in 2003 naar 35% in 2023.

Bron: Peilstationsonderzoek Scholieren/HBSC/Leefstijlmonitor – 2023), gepubliceerd op 1 juli 2024

In het kader van het Nationaal Preventieakkoord zijn er een aantal doelstellingen afgesproken voor 2024. Zie hieronder de projectielijn in combinatie met de werkelijke cijfers.

Wettelijke leeftijdsgrens

Op 1 januari 2014 is de leeftijdsgrens voor het kopen en consumeren van alcoholhoudende drank van 16 naar 18 jaar gegaan. Of jongeren weleens alcohol drinken is sterk gerelateerd aan hun leeftijd. Van de 12- tot 15-jarigen drinkt 7% weleens alcohol, tegen 56% van de 15- tot 18-jarigen en 84% van de 18- tot 25-jarigen. 60% van de jongeren tussen 12 en 25 jaar vindt de leeftijdsgrens van 18 jaar voor alcoholbezit en openbaar gebruik precies goed.  (Bron: CBS onderzoek: Mening van jongeren over alcoholgebruik).